23/6/10

“Είδωλα στο ειδώλιο”


   Τί κοινό έχουν ο Έλβις Πρίσλευ, o Τζίμι Χέντριξ, o Τζιμ Μόρισον, η Τζάνις Τζόπλιν, η Μέριλιν Μονρό, ο Τζων Λένον, ο Τζέημς Ντην, ο Κέρτ Κομπαίην, ο Μάικλ Τζάκσον; Πέθαναν όλοι τους νωρίς. Είδωλα της μουσικής και του θεάματος που έχτισαν τον προσωπικό τους μύθο, αγαπήθηκαν μέχρι σπασμών από τους θαυμαστές τους, ταύτισαν το όνομά τους με ένα μουσικό ρεύμα ή μια εποχή, πλούτισαν απύθμενα και τελείωσαν πριν τα ’αντα σε πολλές περιπτώσεις αφήνοντας πίσω τους υπέρογκα χρέη. Πρόσωπα που έζησαν τη ζωή off limits και μονοκοπανιά σαν να ήταν σφηνάκι τεκίλα. Λένε πως στη ζωή όποιος δημιουργεί πολλά και σύντομα είναι γιατί είναι προορισμένος να ζήσει λίγο. Αν αυτή η θεωρία αληθεύει, τα είδωλα σίγουρα έκαναν να μοιάζει το πρώτο μισό της ζωής τους με συνωστισμένη πλατεία. Κάθε ηλικία σηματοδοτεί μια περίοδο δημιουργικότητας, διαφορετικής κάθε φορά, μα στην περίπτωση των ειδώλων μοιάζει σαν να έγινε αφαίμαξη μονάχα μιας περιόδου της ζωής τους κι έπειτα σιωπή. Μέσα σε αυτήν την περίοδο δημιούργησαν τα πάντα σαν την λάμψη μιας αστραπής και έπειτα τίποτα. Τί έγινε και δεν έχουν διάρκεια στο πέρασμα των χρόνων; Το τραγούδι κι το θέαμα θα μου πεις δεν μπορεί να κρατήσει για πάντα, δεν μπορεί να φτάσει στα βαθιά γεράματα, είναι συνηφασμένο με την νεότητα και την αίγλη. Το θέαμα πρέπει να εμπεριέχει πάντα κάτι που να σφύζει από ζωή. Θα νοσταλγούσαμε το ροκ της δεκαετίας του ’50 αν βλέπαμε τον Έλβις γεροντάκο; Θα παρέμενε η Μέριλιν ένα αιωνιο sex symbol αν αντικρύζαμε τη φυσική της φθορά να την τσαλακώνει; Ποιοί θα ήταν οι Νιρβάνα αν δεν πέθαινε ο Κέρτ Κομπαίην, μήπως ένα ακόμα ξεπερασμένο συγκρότημα του ’90;
   Το τέλος έρχεται θαρρείς σαν λύτρωση. Ο θάνατος έρχεται για ν’ αφήσει το αποτύπωμα, να σταματήσει το χρόνο στο σωστό σημείο πριν αρχίσει η κατηφόρα. Σφραγίζει για πάντα την αγαπημένη εικόνα των ειδώλων στο μυαλό μας και κανείς δεν μπορεί να την μουτζουρώσει πια. Ο θάνατος προλαβαίνει το γήρας που κοιτάζει αδηφάγα να κατασπαράξει την εικόνα. Κι έτσι η βελόνα είναι στραμένη μόνιμα στο σημείο ζενίθ και οι πωλήσεις επωφελούνται στην αιωνιότητα. Ακόμη και στις περιπτώσεις απώλειας κοινών ανθρώπων, ένα νέο τον θρηνούμε περισσότερο γιατί σκεφτόμαστε τί χάνει και τί θα μπορούσε να είχε ζήσει. Ίσως αυτός ο υποσυνείδητος συνειρμός, όταν χάνουμε τα είδωλα στην λαμπερή τους περίοδο, να θρέφει στη σκέψη μας μια υπόθεση για το πόσο ψηλά θα μπορούσαν ακόμα να φτάσουν αν δεν πέθαιναν τόσο νέοι. Δεν φανταζόμαστε όμως πως ένας Μάικλ Τζάκσον με αρθριτικά δεν θα ήταν πια σε θέση να δίνει τα σώου στα οποία μας είχε συνηθίσει. Ίσως και οι αρχαίοι πρόγονοί μας την ίδια υστεροφημία επεδίωκαν όταν διάλεγαν να πεθάνουν νέοι και ρωμαλαίοι στο πεδίο μάχης για να μείνουν στην αιωνιότητα κι είχαν αποδεδειγμένα δίκιο. Το ερώτημα είναι, για ποιόν πεθαίνουν τα είδωλα; Μήπως αυτή και μόνο η απόσυρσή τους επικυρώνει μια αμφιλεγόμενη αξία τους; Λες να είναι τόσο μικροί στ’ αλήθεια που δεν καταφέρνουν να ζυγιάσουν τη ζωή τους και χάνονται σε δρόμους σκοτεινούς; Μήπως η απώλειά τους σημαίνει κέρδη, κέρδη και πάλι κέρδη για πολλές δεκαετίες στο όνομα φτωχών πλασμάτων που εκτός από την τυφλή αγάπη των θαυμαστών τους δεν τους αγάπησε ποτέ στ’ αλήθεια κανείς; Ή μήπως φοβήθηκαν ν’ αναμετρηθούν με το χρόνο που έτσι όπως στα έδωσε όλα απλόχερα ξέρεις ότι θα έρθει να στα πάρει πάλι; Τα είδωλα κάθονται στο ειδώλιο του κατηγορουμένου, ακριβώς απέναντι απ’ τον καθρέφτη. Κι οι απαντήσεις σιγοτραγουδιούνται ακόμα/put the blame on me boys...
 Ξ.Π.