Μονάχα υπέροχο μπορεί να χαρακτηρίσει κάποιος το μουσείο της Ακρόπολης και να νιώθει περήφανος. Είναι πραγματικά ένα μοναδικό στολίδι. Επιτέλους τα εκθέματα της Ακρόπολης στέκονται περήφανα και καλοσυντηρημένα σε έναν χώρο που ταιριάζει στην αυθεντικότητά τους. Μέρος πολύ ενεργειακό από μόνο του, σε συνδιασμό με μια τόσο μοντέρνα κατασκευή και τζάμια που αφήνουν το άπλετο φως να διαπερνά τα πάντα, χρώμα ουδέτερο που παραπέμπει ίσως στον γκρίζο ελευσινιακό λίθο κι ακόμα ο προάυλιος χώρος όπου έχει φυτευτεί ένας ελαιώνας, δίνουν έναν ανάλαφρο τόνο στο μουσείο που μοιάζει σαν να συνεχίζει κανείς τον περίπατό του στο βράχο της Ακρόπολης, χωρίς να νιώθει ότι περνά σε έναν αυστηρό μουσειακό χώρο.
Το μουσείο συνολικού εμβαδού 14.000 τμ, βρίσκεται 300 μέτρα περίπου νοτιοανατολικά του Παρθενώνα, στην ιστορική συνοικία Μακρυγιάννη. Η είσοδος του μουσείου στον πεζόδρομο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου συνδέει το μουσείο με την Ακρόπολη και άλλα σημαντικά αρχαιολογικά μνημεία της Αθήνας.
Οι πλούσιες συλλογές δίνουν στους επισκέπτες μια ολοκληρωμένη εικόνα της ανθρώπινης παρουσίας στην Ακρόπολη, από την προϊστορική περίοδο μέχρι την Ύστερη Αρχαιότητα. Αναπόσπαστο στοιχείο του προγράμματος αποτελεί η παρουσίαση μιας αρχαιολογικής ανασκαφής στο χώρο του ίδιου του μουσείου. Τα ευρήματα χρονολογούνται από τον 4ο μέχρι τον 7ο αιώνα μ.Χ., έχουν παραμείνει ανέπαφα και προστατεύονται κάτω από το κτίριο του μουσείου, ορατά από το επίπεδο του πρώτου ορόφου.
Ο επισκέπτης του μουσείου, αφού διασχίσει τον προθάλαμο του ισογείου και περάσει από τα ακυρωτικά μηχανήματα των εισιτηρίων, βρίσκεται μπροστά στον πρώτο εκθεσιακό χώρο του μουσείου της Ακρόπολης. Στην ευρύχωρη αίθουσα με το κεκλιμένο γυάλινο δάπεδο παρουσιάζονται ευρήματα από τις κλιτύς (πλαγιές) της Ακρόπολης. Στα αριστερά του επισκέπτη εκτίθενται ευρήματα από τα μεγάλα ιερά που ιδρύθηκαν στις πλαγιές του βράχου, ενώ στα δεξιά του ευρήματα από τα μικρότερα ιερά και από τον οικισμό που αναπτύχθηκε στις πλαγιές της Ακρόπολης.
Τα μοναδικά διακοσμημένα αγγεία από το ιερό της Νύμφης, το αμφίγλυφο του Τηλέμαχου από το Ασκληπιείο, τα θεατρικά προσωπεία από το ιερό του Διονύσου Ελευθερέως και ο θησαυρός του ιερού της Ουρανίας Αφροδίτης είναι μερικά μόνο από τα εκθέματα που δίνουν στον επισκέπτη τη δυνατότητα μιας πρώτης, συναρπαστικής γνωριμίας με τα αρχαία ιερά και τις σχετικές με αυτά τελετές.
Ο επισκέπτης στη συνέχεια περνά στη νότια πλευρά της αίθουσας, όπου ο πλούτος και η ποικιλία των αρχιτεκτονικών γλυπτών και των ελεύθερων αναθημάτων, συμπεριλαμβανομένων των Κορών, των Ιππέων και άλλων έργων, προσφέρουν μια συναρπαστική εικόνα της Ακρόπολης κατά την Αρχαϊκή Περίοδο. Κοντά στις Κόρες, υψώνονται επιβλητικά τα γλυπτά της Γιγαντομαχίας από το μεγάλο αέτωμα του αρχαϊκού ναού (Αρχαίου Ναού) της Αθηνάς Πολιάδος.
Οι πλούσιες συλλογές δίνουν στους επισκέπτες μια ολοκληρωμένη εικόνα της ανθρώπινης παρουσίας στην Ακρόπολη, από την προϊστορική περίοδο μέχρι την Ύστερη Αρχαιότητα. Αναπόσπαστο στοιχείο του προγράμματος αποτελεί η παρουσίαση μιας αρχαιολογικής ανασκαφής στο χώρο του ίδιου του μουσείου. Τα ευρήματα χρονολογούνται από τον 4ο μέχρι τον 7ο αιώνα μ.Χ., έχουν παραμείνει ανέπαφα και προστατεύονται κάτω από το κτίριο του μουσείου, ορατά από το επίπεδο του πρώτου ορόφου.
Ο επισκέπτης του μουσείου, αφού διασχίσει τον προθάλαμο του ισογείου και περάσει από τα ακυρωτικά μηχανήματα των εισιτηρίων, βρίσκεται μπροστά στον πρώτο εκθεσιακό χώρο του μουσείου της Ακρόπολης. Στην ευρύχωρη αίθουσα με το κεκλιμένο γυάλινο δάπεδο παρουσιάζονται ευρήματα από τις κλιτύς (πλαγιές) της Ακρόπολης. Στα αριστερά του επισκέπτη εκτίθενται ευρήματα από τα μεγάλα ιερά που ιδρύθηκαν στις πλαγιές του βράχου, ενώ στα δεξιά του ευρήματα από τα μικρότερα ιερά και από τον οικισμό που αναπτύχθηκε στις πλαγιές της Ακρόπολης.
Τα μοναδικά διακοσμημένα αγγεία από το ιερό της Νύμφης, το αμφίγλυφο του Τηλέμαχου από το Ασκληπιείο, τα θεατρικά προσωπεία από το ιερό του Διονύσου Ελευθερέως και ο θησαυρός του ιερού της Ουρανίας Αφροδίτης είναι μερικά μόνο από τα εκθέματα που δίνουν στον επισκέπτη τη δυνατότητα μιας πρώτης, συναρπαστικής γνωριμίας με τα αρχαία ιερά και τις σχετικές με αυτά τελετές.
Αναπόφευκτα το βλέμμα του επισκέπτη τραβά η επιβλητική γυάλινη κλίμακα στο τέλος της αίθουσας, στην κορυφή της οποίας εκτίθενται τα μεγάλα αρχιτεκτονικά γλυπτά του αετώματος του Εκατόμπεδου, του πρώτου μεγάλου ναού της θεάς Αθηνάς στην Ακρόπολη. Η περιήγηση στους εκθεσιακούς χώρους του πρώτου ορόφου ξεκινά από τη βορειοανατολική γωνία, όπου τα αρχαιολογικά ευρήματα και ένα πρόπλασμα υπό κλίμακα αποκαλύπτουν τη σημασία της Ακρόπολης κατά τη Μυκηναϊκή Περίοδο ως χώρου κατοίκισης και έδρας του τοπικού ηγεμόνα.
Η εξέλιξη της Ακρόπολης σε σημαντικό θρησκευτικό κέντρο σηματοδοτείται από τα σχετικά ευρήματα της Γεωμετρικής περιόδου. Χαρακτηριστικό είναι το μεγάλο δισκοειδές χάλκινο έλασμα με τη Γοργώ, που προέρχεται από τον υστερογεωμετρικό ναό της Αθηνάς Πολιάδος, και τα γλυπτά του αετώματος του Εκατομπέδου, με τα λιοντάρια που σπαράσσουν ταύρο, τον Τρίτωνα και τον Τρισώματο Δαίμονα.
Ο επισκέπτης στη συνέχεια περνά στη νότια πλευρά της αίθουσας, όπου ο πλούτος και η ποικιλία των αρχιτεκτονικών γλυπτών και των ελεύθερων αναθημάτων, συμπεριλαμβανομένων των Κορών, των Ιππέων και άλλων έργων, προσφέρουν μια συναρπαστική εικόνα της Ακρόπολης κατά την Αρχαϊκή Περίοδο. Κοντά στις Κόρες, υψώνονται επιβλητικά τα γλυπτά της Γιγαντομαχίας από το μεγάλο αέτωμα του αρχαϊκού ναού (Αρχαίου Ναού) της Αθηνάς Πολιάδος.
Στην Αίθουσα των Αρχαϊκών Έργων ο επισκέπτης για πρώτη φορά μπορεί να θαυμάσει τα εκθέματα από όλες τις πλευρές καθώς στέκονται ελεύθερα στο χώρο. Οι συνθήκες του αυθόρμητα μεταβαλλόμενου φυσικού φωτός, δίνουν τη δυνατότητα να ανακαλύψει τις λεπτές ποιοτικές διαφοροποιήσεις των γλυπτών και την υψηλή τέχνη που τα δημιούργησε. Η ανθρώπινη παρουσία στο χώρο μοιάζει να τους εμφυσά ζωή.
Η αίθουσα των αρχαϊκών ολοκληρώνεται με την αναφορά στην περσική εισβολή που προκάλεσε την ολοκληρωτική καταστροφή της Ακρόπολης, αλλά και με τα έργα του λεγόμενου Αυστηρού Ρυθμού, που εισάγει τον επισκέπτη στην υψηλή τέχνη της κλασικής εποχής. Στρέφοντας ο επισκέπτης το βλέμμα στην αίθουσα που αφήνει πίσω του δεν μπορεί παρά να εντυπωσιαστεί μετην πανέμορφη θέα των αρχαϊκών έργων ανάμεσα στις κολώνες της αίθουσας, που υπαινίσσονται το αρχιτεκτονικό τοπίο του Ιερού Βράχου.
Στη συνέχεια ο επισκέπτης μπορεί να ανεβεί στο δεύτερο όροφο του μουσείου, όπου λειτουργεί εστιατόριο. Η ανάβαση γίνεται από τις σκάλες, τις κυλιόμενες κλίμακες ή τους ανελκυστήρες. Από τους ανοιχτούς για το κοινό εσωτερικούς εξώστες του δευτέρου ορόφου, παρέχεται πανοραμική θέαση της Αίθουσας των Αρχαϊκών Έργων και της Αίθουσας των Κλιτύων. Από εκεί, με τον ίδιο τρόπο, ο επισκέπτης οδηγείται στο αίθριο της Αίθουσας του Παρθενώνα.
Στη συνέχεια ο επισκέπτης μπορεί να ανεβεί στο δεύτερο όροφο του μουσείου, όπου λειτουργεί εστιατόριο. Η ανάβαση γίνεται από τις σκάλες, τις κυλιόμενες κλίμακες ή τους ανελκυστήρες. Από τους ανοιχτούς για το κοινό εσωτερικούς εξώστες του δευτέρου ορόφου, παρέχεται πανοραμική θέαση της Αίθουσας των Αρχαϊκών Έργων και της Αίθουσας των Κλιτύων. Από εκεί, με τον ίδιο τρόπο, ο επισκέπτης οδηγείται στο αίθριο της Αίθουσας του Παρθενώνα.
Ο τελευταίος όροφος του μουσείου η Αίθουσα του Παρθενώνα προσφέρει πανοραμική θέα 360 μοιρών της Ακρόπολης και της σύγχρονης Αθήνας.
Οι 92 μετόπες ήταν τα πρώτα μέλη του θριγκού του ναού που δέχθηκαν διακόσμηση. Κάθε μια απέδιδε μια αυτοτελή σκηνή, συνήθως με δύο μορφές. Τα θέματα ήταν εμπνευσμένα από μυθικές μάχες (Γιγαντομαχία, Αμαζονομαχία, Κενταυρομαχία) και συμβόλιζαν τους νικηφόρους αγώνες των Αθηναίων εναντίον των Περσών. Το ανατολικό αέτωμα, που ήταν πάνω από την είσοδο του ναού, παρίστανε τη γέννηση της θεάς Αθηνάς από το κεφάλι του πατέρα της Δία, με την παρουσία Ολύμπιων θεών. Στο δυτικό αέτωμα, εικονιζόταν η διαμάχη μεταξύ της Αθηνάς και του Ποσειδώνα για τη διεκδίκηση της αττικής γης, που κατέληξε στη νίκη της Αθηνάς.
Σε αντίθεση με τα μυθολογικά θέματα των μετοπών και των αετωμάτων, για τη ζωφόρο του Παρθενώνα, ο Φειδίας επέλεξε ως θέμα τη μεγαλύτερη γιορτή της πόλης, τα Μεγάλα Παναθήναια, τη γιορτή προς τιμήν της θεάς Αθηνάς. Η γιορτή διοργανωνόταν κάθε τέσσερα χρόνια, διαρκούσε 12 μέρες και περιελάμβανε τελετές, θυσίες, γυμνικούς και μουσικούς αγώνες. Η πιο επίσημη μέρα ήταν η τελευταία, η 28η του μηνός Εκατομβαιώνος (μέσα στην καρδιά του καλοκαιριού), ημέρα των γενεθλίων της θεάς. Την ημέρα αυτή σχηματιζόταν πομπή που έφτανε στο ναό της Αθηνάς Πολιάδος (στον Αρχαίο Ναό, ο οποίος εγκαταστάθηκε αργότερα από το Ερέχθειο), για να παραδώσει στους ιερείς τον καινούργιο πέπλο για το ξόανο της θεάς. Αυτή ακριβώς η πομπή ξετυλίγεται στα 160 μέτρα της ζωφόρου του Παρθενώνα.
Από το σύνολο της ζωφόρου, σήμερα σώζονται 50 μέτρα στο Μουσείο της Ακρόπολης, 80 μέτρα στο Βρετανικό Μουσείο, ένας λίθος στο Μουσείο του Λούβρου, ενώ άλλα τμήματα είναι διασκορπισμένα σε μουσεία στο Παλέρμο, στο Βατικανό, στο Würzburg, στη Βιέννη, στο Μόναχο και στην Κοπεγχάγη.
Στον δεύτερο όροφο λειτουργεί ένα Καφέ-Εστιατόριο όπου η κομψότητα του μουσείου συνεχίζεται κι ένας εξώστης 700τ.μ. χαρίζει πανοραμική θέα στην Ακρόπολη και τους άλλους ιστορικούς λόφους της Αθήνας. Στα δύο πωλητήρια του μουσείου διατίθεται μεγάλη και ιδιαίτερη ποικιλία καρτ-ποστάλ, χαρτικών ειδών και δώρων, η παιδική σειρά του Μουσείου, καθώς επίσης αναμνηστικά, κοσμήματα, χρηστικά αντικείμενα και πολλοί τίτλοι βιβλίων με θέματα που σχετίζονται με την Ακρόπολη. Μέχρι το τέλος του 2009 το εισητήριο έχει οριστεί στην τιμή του 1 euro. Επισκεφτείτε το!
