Απ’ τη στιγμή που ξυπνάμε όλα όσα κάνουμε έχουν να κάνουν με τις συνήθειές μας. Ο τρόπος που ανακατεύεις τον καφέ σου, εκείνος που δένεις τα κορδόνια σου, όλα είναι μέρος των δικών σου συνηθειών. Θα το καταλάβαινες μονάχα αν θα έπρεπε να αλλάξεις καθολικά τις συνήθειές σου - θα ένιωθες αμέσως σα ψάρι έξω απ’ τη γυάλα. Η δική σου επαναλαμβανόμενη πράξη ακόμη κι αν είναι απεχθής-ας πούμε ότι σκαλίζεις τη μύτη σου-φαίνεται σε σένα ολοένα και πιο οικεία. Γίνεται ένα με τον εαυτό σου. Κι έτσι η συνήθεια γδύνει την πράξη από τη σημαντικότητά της κι από την ικανότητά σου να την αξιολογείς. Την καταπίνει και παίρνει τη θέση της.
Υπάρχει βέβαια και η καλή πλευρά. Μπορείς να συνηθίσεις να χαμογελάς, να πηγαίνεις νωρίς στη δουλειά σου, να σταματήσεις την ονυχοφαγία. Τι γίνεται όμως με τη συνήθεια των συναισθημάτων; Με κείνα που στην αρχή κλωτσούσες και σιγά σιγά δείχνεις να δέχεσαι; Ας πούμε πως μπήκες σε ένα γραφείο στο οποίο πρέπει να δουλέψεις, για ΧΨ καιρό. Στην αρχή σε έπιασε πανικός μόνο με την ιδέα ότι πρέπει να θυσιάσεις κομμάτι του εαυτού σου σ’ αυτόν τον απεχθή χώρο. Σιγά σιγά όμως ανακαλύπτεις πως η θέα απ’ το παράθυρο είναι όμορφη, ένας απ’ τους συναδέλφους λέει πετυχημένα ανέκδοτα, η δουλειά –αν και βαρετή- γίνεται ανεκτή αν την οργανώσεις. Σταδιακά αρχίζει να ομορφαίνεις το γραφείο σου με δικά σου αντικείμενα. Είναι η δύναμη της συνήθειας; Είναι η ικανότητα επιβίωσης; Προσαρμογής; Λες τελικά ο άνθρωπος να χωράει σιγά σιγά εκεί που τον βάζουν; Και πώς αναγνωρίζουμε μέσα στη θολούρα της συνήθειας τί είναι αυτό που ζητάμε πραγματικά;
Και τα δυο μπορούν ν’ αποβούν εξίσου μοιραία ή απαραίτητα. Γιατί επιτρέποντας μας να συνηθίζουμε μια κατάσταση τελείως έξω απ’ τον Εαυτό, δεν θα μπορούσαμε να τρέξουμε ποτέ πια ελεύθεροι στην άμμο. Από την άλλη το να πειθαρχούμε σε κάποια συνήθεια είναι μια καλή μέθοδος για να πολεμούμε το ανικανοποίητο. Δεν ξέρω αν το χειρότερο που μπορεί να συμβεί σε έναν άνθρωπο είναι η μονοτονία της συνήθειας, είτε το ακόρεστο αίσθημα του ανικανοποίητου. Λες η προξενήτρα να είχε δίκιο; «Μην το σκέφτεσαι, με τον καιρό θα δεις που θα τον αγαπήσεις…» Δε θέλω να ξέρω την απάντηση, στ’ αλήθεια. Κοιτάζω το δωμάτιό μου, τα έπιπλα που έχει κι αναρωτιέμαι, είναι ωραία ή απλώς τα έχω συνηθίσει; Ξ.Π.
Άρθρο που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα των Κυκλάδων "Κοινή Γνώμη" στις 19 Οκτωβρίου 2009
www.syros.aegean.gr/kg/koinignomi_2009-10-19.pdf
